De festivalgeschiedenis van 50 jaar Jazz Bilzen

Tijd voor een stukje geschiedenis, echte festivalgeschiedenis… Lang geleden, nog voor we spraken van Pukkelpop, Rock Werchter of zelf Pinkpop, was er Jazz Bilzen. Een festival tussen Hasselt en Maastricht, van 1965 tot 1981. Toen de jaarlijkse hoogmis van moderne muziek. Een mix van jazz, pop en rock maakte van Jazz Bilzen een absolute trendsetter in Europa. Het bleek het voorbeeld te zijn voor alle grote festivals die later in de Benelux zouden volgen.

Belgische festivals

In onze Lage Landen heerst er een echte festivalcultuur en dat hebben we allemaal te danken aan Jazz Bilzen. De moeder van alle festivals en het eerste grote Belgische festival. Het festival groeit snel uit tot een meerdaags festival, wat toen een ongeziene combinatie was. Het festival moest helaas teren op bescheiden middelen en overleefde elk jaar weer op enthousiaste vrijwilligers. Toch wordt Jazz Bilzen de blauwdruk voor alle grote festivals en concerten die zouden volgen. Toekomstige organisatoren kwamen in Bilzen kijken hoe het moest en vooral ook hoe niet moest.

Guy Mortier

Toen Herman Schueremans ons in ’74 kwam vragen of we mee wilden doen met Torhout-Werchter? Heb ik hem eerst een heel lijstje voorwaarden voorgelegd waaraan zijn festival moest voldoen: Beschaafde security, strakke timing, democratische prijzen, koud bier en betaalbaar eten, en natuurlijk artiesten waar we helemaal achter konden staan.

Wanneer The Beatles midden jaren ’60 de popwereld veroveren. Kiezen ze in in Bilzen resoluut voor de jazz-kaart. Op dat moment licht rebelse muziek die zowel bij de jeugd als bij het oudere publiek populair is. De organisatoren wouden een kwalitatieve affiche samenstellen. Een mix tussen grote acts en beloftevolle groepen. Programmator Paul Bessemans mag op zoek naar talent om de affiche samen te stellen. Maar het budget blijkt veel te krap: De penningmeester zal aan het einde van de rit een slordige 75.000 frank moeten uitkeren aan de artiesten. Onderweg wordt de kas gelukkig gespijsd dankzij verschillende donaties, sponsordeals en mediapartners.

Eerste Europese optreden in Bilzen

Geloof het of niet, maar het festival heeft in die jaren The Pebbles, The Moody Blues, Rory Gallagher, Cat Stevens, Small Faces, The Move, Deep Purple, Black Sabbath, The Kinks, The Troggs, Procol Harum, Golden Earring, Rod Stewart, Status Quo, The Jam, Lou Reed, Aerosmith, AC/DC, Ike & Tina Turner, The Cure, The Kids, Van Morrison, James Brown, Elvis Costello, The Police, Thin Lizzy, The Clash, Blondie, TC Matic, The Stranglers en zoveel meer over de vloer gekregen. Stuk voor stuk legendarische namen die hun sporen hebben achtergelaten in de muziekgeschiedenis. Sterker nog, heel veel van deze bands hadden hun eerste Europese optreden in Bilzen.

Financiële katers

In 1978 staat het festival voor een belangrijk keerpunt. Het moest grote investeringen doen om topacts binnen te halen om uit te groeien tot een groot festival. Of ze moesten kiezen voor de nieuwe punk- en new wave-bands en met minder tevreden zijn. Het werd het laatste en zo verliet het festival het jazz-pad. Helaas zijn toen de problemen begonnen: Met rellen ’s avonds en festivalgangers die een spoor van vernieling door de stad achterlieten.

Het jaar daarop zou het festival haar vijftiende verjaardag moeten vieren. Maar de rellen van het jaar voordien liggen bewoners en organisatoren zwaar op de maag. Ondanks een indrukwekkende rockaffiche blijven ze in Bilzen achter met een financiële kater. Veel te weinig mensen hebben van deze dure affiche genoten.

Begin 1980 zit de festivalorganisatie al met de handen in het haar: Er zit amper genoeg geld in kas om nog een Jazz Bilzen te organiseren. Ook de interne verdeeldheid binnen de organisatie groeit. En hoewel de pers oproept om, net als het opkomende populaire Torhout-Werchter, voor één kwaliteitsvolle dag te gaan. Wil het publiek en vooral organisatoren nog vol gaan voor een driedaagse.

Herman Schueremans

Bilzen was een openbaring en ik stal er met mijn ogen. In Bilzen zijn er ook fouten gemaakt en ik heb daar veel van geleerd. De Demer ontspringt in de buurt van Bilzen en mondt uit in Werchter, zo is het ook met de festivals gegaan

Helaas zijn de inkomsten (en de opkomst) heel mager. De organisatie komt in een vicieuze cirkel terecht van minder volk, minder geld en mindere kwalitatieve affiches die op hun beurt nog minder volk lokken. Dat betekende uiteindelijk het einde van het festival in 1981.

50 jaar Jazz Bilzen

Maar dit jaar kan je nog eens Jazz Bilzen beleven met BiesenRock 2015 Meets Jazz Bilzen. Het festival vindt plaats op 4 en 5 september aan het kasteel van Alden Biesen in de Bilzense deelgemeente Rijkhoven. Het programma en de timetables zijn al beschikbaar.

Tickets zijn beschikbaar via de website, voor vrijdag betaal je 20€ en voor zaterdag 30€. Voor een combiticket betaal je 35€. Je kan ook een Full Service ticket aankopen en dan betaal je 50€ inclusief combiticket, camping ticket, plassen, douchen.